زمان پاسخگویی مانیتور یا Response Time، معیاری است که سرعت تغییرات رنگ نمایشگر را اندازه‌گیری می‌کند و روی پدیده‌های نامطلوب مانند وجود هاله یا تاری در اطراف کاراکترهای متحرک تاثیر گذار است
Response Time چیست؟ مدت پاسخ‌دهی تصویر یا Monitor’s Response Time
اصطلاحات فناوری- هرگاه بحث نمایشگر به میان می‌آید، معمولاً اولین چیزی که به ذهن می‌رسد وضوح تصویر (رزولوشن) یا نرخ تازه‌سازی (Refresh Rate) است. اما یکی دیگر از عوامل کلیدی و مؤثر در تجربه بصری، زمان پاسخ‌دهی (Response Time) می‌باشد.
زمان پاسخ مانیتور، که به انگلیسی به آن Response Time گفته می‌شود، به مدت زمانی اشاره دارد که مانیتور برای تغییر رنگ نیاز دارد. این زمان معمولاً بر حسب میلی‌ثانیه اندازه‌گیری می‌شود و نشان‌دهنده مدت زمانی است که رنگ مانیتور از سیاه به سفید تغییر کرده و دوباره به سیاه برمی‌گردد. در مانیتورهای معمولی LCD، زمان پاسخ‌دهی معمولاً کمتر از 10 میلی‌ثانیه است، در حالی که برخی از مانیتورها می‌توانند این زمان را به 1 میلی‌ثانیه کاهش دهند.
Response Time
به طور ساده، تغییر رنگ پیکسل‌ها هنگام تغییر صحنه (مثل انتقال از تاریکی به روشنی) بسیار مهم است؛ در غیر این صورت، ممکن است مشکلاتی مانند محو شدن (Motion Blur) یا اثر سایه (Ghosting) به وجود آید.
هرچه زمان پاسخ‌دهی کمتر باشد، تصاویر در صحنه‌های پرتحرک و سریع با وضوح و دقت بیشتری نمایش داده می‌شوند.
نحوه‌ی اندازه‌گیری زمان پاسخ‌دهی
یکی از نکات مهمی که باید در بررسی زمان پاسخ‌دهی نمایشگرها به آن توجه کرد، روش‌هایی است که سازندگان برای اندازه‌گیری این زمان به کار می‌برند. برای اندازه‌گیری زمان پاسخ‌دهی تنها یک روش وجود ندارد و هر شرکتی ممکن است از متد متفاوتی استفاده کند. به عنوان مثال، برخی از تولیدکنندگان نمایشگر، مدت زمان تاخیر را بین رنگ‌های مختلف مانند سیاه و سفید، یا خاکستری تا خاکستری محاسبه می‌کنند. این تنوع در روش‌های اندازه‌گیری می‌تواند تأثیر زیادی بر نتایج نهایی داشته باشد و برای کاربرانی که به دنبال کیفیت تصویر بالا هستند، درک این تفاوت‌ها بسیار مهم است. بنابراین، هنگام خرید یک نمایشگر، به روش‌های اعلام‌شده توسط سازنده توجه کنید تا بهترین انتخاب را داشته باشید.
روش اول
Gray-to-Gray (G2G):
GtG به معنای زمان مورد نیاز برای تغییر رنگ یک پیکسل از یک سطح خاکستری به سطح خاکستری دیگر است. به عبارت ساده‌تر، این مفهوم به بررسی سرعت تغییر رنگ بین دو سایه مختلف خاکستری می‌پردازد. در واقع، هدف از این اندازه‌گیری این است که بفهمیم چقدر زمان لازم است تا یک پیکسل از یک سطح خاکستری به سطح دیگر منتقل شود. این موضوع در کاربردهای مختلفی مانند نمایشگرها و مانیتورها اهمیت دارد، زیرا تأثیر زیادی بر کیفیت تصویر و تجربه کاربر دارد.
بطور مثال عدد اعلام‌شده (ms4 G2G ) معمولاً تحت شرایط ایده‌آل محاسبه می‌شود و ممکن است در شرایط واقعی کمی متفاوت باشد.
روش دوم
Black-to-White (B2W):
در گذشته، اندازه‌گیری تغییر رنگ از سیاه به سفید یا برعکس یک روش متداول بود. اما این روش به دلیل نادیده گرفتن تغییرات موجود در طیف خاکستری، دقت خود را از دست داده است. به عبارت دیگر، وقتی تنها به دو رنگ سیاه و سفید توجه می‌کنیم، قادر به ثبت جزئیات مهمی در تغییرات رنگی نمی‌باشیم. این کمبود در دقت، می‌تواند باعث شود که نتایج حاصل از این اندازه‌گیری‌ها به طور کامل منعکس‌کننده واقعیت نباشند. در دنیای امروز که دقت و جزئیات در اندازه‌گیری اهمیت بیشتری پیدا کرده‌اند، نیاز به رویکردهای جدید برای بررسی تغییرات رنگی احساس می‌شود. به همین دلیل، استفاده از روش‌های پیشرفته‌تر که بتوانند تغییرات در طیف خاکستری را نیز مورد توجه قرار دهند، امری ضروری به نظر می‌رسد. این امر می‌تواند به ما کمک کند تا درک بهتری از تغییرات رنگی و تأثیرات آن‌ها بر روی تجربه بصری داشته باشیم.
روش سوم
Moving Picture Response Time (MPRT):
MPRT یا زمان پاسخ‌دهی تصویر متحرک، به روشی اشاره دارد که سرعت تغییر رنگ پیکسل‌ها را در طول نمایش تصاویر متحرک اندازه‌گیری می‌کند. این معیار به طور مستقیم بر روی کیفیت تصویر و کاهش تاری حرکتی تأثیر دارد. به عبارت دیگر، هر چه زمان پاسخ‌دهی تصویر متحرک کمتر باشد، وضوح و شفافیت تصاویر در حین حرکت بیشتر خواهد بود. بنابراین، MPRT به عنوان یک عامل کلیدی در بهبود تجربه بصری کاربران در هنگام مشاهده محتوای متحرک شناخته می‌شود.
اهمیت زمان پاسخ‌دهی در کاربردهای گوناگون
هر کاربر با توجه به نیازهای خود، به زمان پاسخ‌دهی اهمیت متفاوتی می‌دهد.
زمان پاسخ‌دهی مناسب گیمینگ (Gaming):
بازی‌های اکشن و رقابتی به زمان پاسخ‌دهی بسیار پایینی (بین ۱ تا ۵ میلی‌ثانیه) نیاز دارند. این ویژگی به کاهش تاری حرکت و پدیده گاستینگ (Ghosting) کمک کرده و واکنش‌های بازیکن را سریع‌تر می‌کند. در برخی رقابت‌ها، حتی یک یا چند میلی‌ثانیه می‌تواند به عنوان یک مزیت استراتژیک در نظر گرفته شود. ترکیب زمان پاسخ‌دهی پایین با نرخ تازه‌سازی بالا، مانند ۱۲۰ هرتز، ۱۴۴ هرتز یا بیشتر، تجربه‌ای روان و شفاف از بازی را به ارمغان می‌آورد.
بنابراین، برای گیمینگ بهتر، بهتر است نمایشگری انتخاب کنید که در عین حال دارای نرخ تازه‌سازی بالا و زمان پاسخ‌دهی پایین باشد. این کار به شما این امکان را می‌دهد که از حداکثر عملکرد در بازی‌های خود بهره‌مند شوید و تجربه‌ای بی‌نقص و بدون اختلال داشته باشید.
زمان پاسخ‌دهی مناسب تماشای فیلم و سریال:
در فیلم‌ها و سریال‌های معمولی که اغلب با نرخ ۲۴ یا ۳۰ فریم بر ثانیه نمایش داده می‌شوند، زمان پاسخ‌دهی تا 8 میلی‌ثانیه معمولاً کفایت کرده و مشکلی به وجود نمی‌آورد. اما در ویدیوهای سریع و اکشن و نیز ورزشی، نمایشگرهایی با زمان پاسخ‌دهی پایین تر، عملکرد بهتری در نمایش جزئیات حرکات داشته و از ایجاد تاری یا هاله در تصاویر متحرک جلوگیری می‌کنند.
زمان پاسخ‌دهی مناسب استفاده‌ی روزمره و اداری:
برای فعالیت‌هایی مانند استفاده از برنامه های ساده کامپیوتری مانند نرم‌افزار آفیس و برقراری تماس‌های تصویری و گشت و گذار در اینترنت، تفاوت بین زمان پاسخ‌دهی 5 میلی‌ثانیه و 10 میلی‌ثانیه معمولاً قابل تشخیص نیست. در این شرایط،تاخیر تغییر رنگ‌ها در صفحه‌نمایش آن‌قدر سریع انجام می‌شود که شما متوجه تفاوت خاصی نخواهید شد. برای استفاده‌های معمولی، یک مانیتور ۶۰ هرتزی با زمان پاسخ‌دهی مناسب می‌تواند تجربه بصری کافی و رضایت‌بخشی را فراهم کند.
تفاوت Refresh Rate با Response Time
نرخ تازه سازی (Refresh Rate):
رفرش ریت یا نرخ تازه‌سازی به تعداد دفعاتی اشاره دارد که صفحه‌نمایش در هر ثانیه یک تصویر جدید را نمایش می‌دهد و این مقدار با واحد هرتز (Hertz) اندازه‌گیری می‌شود. اغلب مانیتورها دارای نرخ تازه‌سازی 60 هرتز هستند، اما برخی مدل‌ها نرخ‌های بسیار بالاتری ارائه می‌دهند که معمولاً گزینه بهتری محسوب می‌شوند.
نرخ تازه‌سازی بالاتر امکان نمایش تعداد بیشتری از فریم‌ها را فراهم می‌کند، که به نوبه خود باعث می‌شود حرکت اجسام در تصویر نرم‌تر و روان‌تر به نظر برسد.
زمان پاسخ دهی (Response Time):
این زمان نشان‌دهنده سرعت تغییر رنگ پیکسل‌ها از یک رنگ به رنگ دیگر است. هرچه زمان پاسخ‌دهی کوتاه‌تر باشد، عملکرد نمایشگرو کیفیت تصویر بهتر خواهد بود و احتمال بروز محوشدگی یا سایه‌زدگی (Ghosting) کاهش می‌یابد. حتی اگر نرخ تازه‌سازی (رفرش ریت) بالا باشد، در صورتی که پیکسل‌ها نتوانند به سرعت رنگ خود را تغییر دهند، ممکن است در صحنه‌های اکشن کمی تاری یا محوشدگی دیده شود.
نرخ تازه‌سازی و زمان پاسخ‌دهی دو عامل مجزا اما مکمل یکدیگر به شمار می‌روند. صرفاً داشتن نرخ تازه‌سازی بالا نمی‌تواند کیفیت بالای تصویر را برای ما تضمین کند؛ بلکه این دو پارامتر باید بر اساس نیاز شما هماهنگ شوند تا تصویری روان، واضح و عاری از تاری ارائه شود.
پس میتوان بطور خلاصه تفاوت Refresh Rate با Response Time را به صورت زیر بنویسیم:
زمان پاسخ‌دهی به روانی حرکات و کاهش تاری تصویر مرتبط است. نرخ تازه‌سازی به تعداد فریم‌های تصاویری که در هر ثانیه نمایش داده می‌شوند و همچنین به کاهش لرزش تصویر مربوط می‌باشد.
نرخ تازه‌سازی بالا همراه با زمان پاسخ‌دهی کوتاه، می‌تواند کیفیت تصویر و عملکرد فوق‌العاده‌ای را برای محتوای سریع، مانند بازی‌ها یا فیلم‌های اکشن، به ارمغان بیاورد.
انواع پنل‌های نمایشگر و تأثیرشان بر زمان پاسخ‌دهی
زمان پاسخ‌دهی در هر نوع فناوری نمایشگر متفاوت است. در ادامه، به بررسی رایج‌ترین و پرکاربردترین پنل‌ها خواهیم پرداخت. امروزه بیشتر مانیتورها با سه نوع پنل اصلی تولید می‌شوند.
انواع پنل‌های نمایشگر
پنل‌های TN یا Twisted Nematic :
یکی از ویژگی‌های برجسته این پنل‌ها، زمان پاسخ‌دهی پایین آن‌ها (1 یا 2 میلی‌ثانیه) است که به‌ویژه برای گیمرهای حرفه‌ای که به حداقل تاری و حداکثر وضوح در حرکات نیاز دارند، بسیار ایده‌آل است.
این مانیتورها معمولاً قیمت مقرون‌به‌صرفه‌ای دارند اما محدوده رنگی آن‌ها چندان گسترده و دقیق نیست.
نمایشگرهای مبتنی بر پنل TN معمولاً زمان پاسخ‌دهی کمتری دارند، هرچند که از نظر دقت رنگ در مقایسه با پنل‌های IPS و VA عملکرد ضعیف‌تری دارند.
در حال حاضر اکثر مانیتورهای گیمینگ روز دنیا بر اساس این نوع از تکنولوژی ساخته می شوند.
پنل‌های IPS یا In-Plane Switching :
مانیتورهای IPS برای کاربرانی که به فعالیت‌هایی مانند طراحی گرافیکی، ویرایش ویدیو و… به طور کلی هر کاری که نیاز به دقت رنگی بالا دارد، مناسب هستند. این نوع پنل‌ها زمان پاسخ‌دهی بیشتری نسبت به پنل‌های TN دارند و به عنوان مانیتورهای گیمینگ شناخته نمی‌شوند. در عین حال، دقت رنگی بالاتر آن‌ها باعث می‌شود قیمت بالاتری نسبت به پنل‌های TN داشته باشند.
پنل‌های VA یا Vertical Alignment :
این استاندارد به دنبال ارائه زمان پاسخ‌دهی سریع مشابه مانیتورهای “TN” و دقت رنگی مشابه مانیتورهای “IPS” است. در حال حاضر، بسیاری از مانیتورهای گیمینگ با این استاندارد تولید گردیده و زمان پاسخ‌دهی آن‌ها تقریبا به 1msرسیده است.
پنل‌های VA به دلیل ارائه کنتراست بالا و نمایش عمیق‌تر رنگ مشکی، گزینه‌ای ایده‌آل برای تماشای فیلم و محتوای سینمایی محسوب می‌شوند.
زمان پاسخ‌دهی این پنل‌ها معمولاً بیشتر از پنل‌های TN است.
همچنین، زاویه دید آن‌ها از TN بهتر بوده، اما هنوز به گستردگی پنل‌های IPS نمی‌رسد و نوعی میانگین بین این دو است. امروزه بسیاری از مانیتورهای گیمینگ با این نوع پنل تولید می‌شوند که قادر به ارائهنرخ تازه سازی تا یک میلی‌ثانیه هستند. اگر سرعت عملکرد برای شما اهمیت بالایی دارد، انتخاب پنل‌های TN یا VA منطقی‌تر است. البته پنل‌های IPS مخصوص گیمینگ نیز در بازار وجود دارند، اما به‌دلیل کمیابی و قیمت بالا، دسترسی به آن‌ها دشوارتر است.
نتیجه گیری:
آیا خرید یک مانیتور گران‌قیمت با سرعت پاسخ‌دهی پایین منطقی است؟
برای بسیاری از گیمرها، پاسخ به این سوال عموماً منفی است. اگر بیشتر زمان خود را صرف انجام بازی‌های تک‌نفره می‌کنید و حریف اصلی شما کامپیوتر است، نیازی نیست هزینه بالایی برای کاهش اثراتی مانند ghosting صرف کنید. چنین مواردی در این سبک از بازی‌ها تاثیر چندانی بر تجربه شما نخواهد داشت.
اما در بازی‌های چندنفره شرایط متفاوت است. هر میلی‌ثانیه اهمیت دارد؛ به‌ویژه در بازی‌های رقابتی ، که تفاوت چند صدم ثانیه می‌تواند تعیین کند که پیروز میدان هستید یا شکست می‌خورید.
در حال حاضر، شرکت‌های مطرحی مانند ایسوس، ال‌جی و سامسونگ مانیتورهایی تولید می‌کنند که زمان پاسخ‌دهی آن‌ها به 1 میلی‌ثانیه یا حتی کمتر (0.5 میلی‌ثانیه) می‌رسد و گزینه مناسبی برای گیمرهای رقابتی محسوب می‌شوند.
آخرین مطالب
آموزش- اصطلاحات فناوری – source
